65 jaar bevrijding in Nederland

Vandaag is het op de dag af precies 65 jaar geleden dat de eerste stad van Nederland bevrijd werd van de Duitse onderdrukker ofwel het nazi regime. De eerste stad was Maastricht.
Hieronder een beknopte weergave van de gebeurtenissen.

"Opdat wij nooit vergeten hoe dierbaar onze vrijheid is, en altijd waardering voor de offers van onze bevrijders mogen houden."

Op 12 september zetten de Amerikanen de eerste voet op Nederlands grondgebied en verdreven de Duitsers uit Noorbeek en Mheer. Op 13 september dringen onderdelen van de dertigste infanteriedivisie, de zogenoemde Old Hickory Division, Eysden, Gronsveld en een voorstad van Maastricht, Wijk, binnen. Op 14 september volgt Maastricht-West. Dat is ook de dag, een historische in de geschiedenis van het stadje aan de Geul, dat Valkenburg de eerste Amerikanen begroet.

Op zondag 3 september 1944 werd bekend gemaakt, via Radio Oranje, dat het georganiseerde verzet in Nederland een bevelhebber had gekregen. Dit werd gedaan door ZKH. Prins Bernhard. Via de radio liet hij weten dat het tijdstip van de actie wel eens dichtbij zou kunnen zijn. Hij vroeg nog geduld te hebben. Met dit bericht was duidelijk geworden dat de bevrijding niet lang meer op zich liet wachten.

Toen men op de volgende dag had gehoord dat Antwerpen bevrijd was, steeg de spanning in Nederland. De mensen gingen hierdoor steeds meer en langer naar de radio luisteren. Toen hoorde de bevolking via de Londense omroep dat de Britten de Nederlandse grens waren gepasseerd. De Britten hadden ook via de radio gemeld dat het Duitse leger volledig was ingestort en dat veel militairen van de Duitse Wehrmacht zich vrijwillig overgaven. Dit waren de eerste tekenen van het einde van de Duitse bezetting.

Die avond zei de eerste minister van de Nederlandse regering  samen met professor Gerbrandy op de radio, dat de geallieerden de Nederlandse grens hadden overgestoken, hij riep ook personeel van de Rotterdamse haven op om te verhinderen dat de Duitsers de installaties van de havens zouden vernietigen.

Om 23.45 gebeurde het: Radio Oranje maakte bekend dat de geallieerden in Breda waren aangekomen. Dinsdag 5 september 1944: ‘Dolle Dinsdag’ Er was een radiobericht waarin werd verteld dat de geallieerden Breda hadden bevrijd. NSB’ers en hun gezinnen trok weg uit Nederland, Duitse militairen gaven zich al over, maar er verschenen geen geallieerden. De teleurstelling was de volgende morgen dus groot, want eigenlijk waren de geallieerden nog maar bij het Albertkanaal in België.

De volgende vier dagen na ‘Dolle Dinsdag’  gebeurde er niets , maar op 10 september stootte het Amerikaanse 7e legerkorps door een front, zo'n 25 kilometer van Aken. Twee dagen later werden de eerste dorpen van zuid Nederland bevrijd. Dit waren Noordbeek, Mesch, Eijsden, Breust, Epen en Slenaken. Deze dorpen haalden de Amerikanen  met grote vreugde binnen.
De eerste grote stad van Nederland die werd bevrijd was Maastricht, deze werd in de nacht van 13 op 14 september bevrijd. Bij Valkenburg ging het niet zo snel, want hier werden de geallieerden tegengehouden door zware Duitse artillerie aanvallen. Terwijl de geallieerden tegen de Duitsers vochten doken de inwoners van Valkenburg onder in de mergelgrotten.

Éen van de verzetshelden aldaar is Pierre Schunk, hier rechts op de foto.
Om zijn heldhaftige rol als verzetsstrijder werd aan Pierre Schunck het Verzetsherdenkingskruis toegekend. Dat hij op het kerkhof aan de Cauberg is begraven heeft een symbolische betekenis. In de grotten die onder en naast het kerkhof liggen hield Schunck zich zelf geruime tijd schuil. Daar hadden ook andere verzetsstrijders een veilig onderkomen.

Een van de Amerikaanse soldaten die als eerste Valkenburg bevrijdde en meereed in de jeep waarop Pierre Schunck destijds zat was speciaal vanuit Chicago overgekomen om de begrafenis bij te wonen. De thans (9 februari 1993) 66-jarige Bob Hilleque is de enige van het A-peloton van het 119de regiment die de oorlog heeft overleefd. (Inmiddels is ook Bob gestorven)

Op 18 september 1944 was vrijwel de hele provincie Limburg bevrijd. Diezelfde dag werden ook de dorpen Sittard en Waubach bevrijd.
De dag ervoor was de operatie ‘Market Garden’ begonnen. Deze operatie bestond uit luchtlandingen bij Arnhem en gebieden in Noord-Brabant. Doel was o.a. de bruggen over de grote rivieren intact in handen te krijgen, zodat ze in een later stadium ook noord Nederland konden bevrijden. Dit was echter niet gelukt bij Arnhem en de geallieerden moesten een zware nederlaag verwerken. Het was éen van de grootste nederlagen van de geallieerden tijdens de tweede wereldoorlog.
Op 17 september 1944 landde de Amerikaanse 101e luchtlandingsdivisie in Brabant bij de dorpen Sint-Oederade, Veghel en Son. De landing verliep goed, maar de brug bij Son was vernietigd. Hierdoor werd de bevrijding van Eindoven enigszins vertraagd. De rest van de doelen bleven gelukkig wel intact.
De Duitsers probeerden tevergeefs Veghel terug te heroveren, terwijl de Amerikanen in de richting van Eindhoven trokken. Toen ze bij Eindhoven aangekwamen bleek dat de Duitsers hevige tegenstand boden. Hiervoor gebruikten de Duitsers mortieren en 88mm geschut. Het verzet heeft de Amerikanen geholpen om de Duitsers te verdrijven uit Eindhoven. Dat deed het verzet door aanwijzingen en inlichtingen door te spelen aan de Amerikanen. Ook hier werd een groot feest gevierd net zoals in de andere dorpen die waren bevrijd.

Foto rechts:
14 september 1944: de eerste Amerikaanse infanteristen trekken vanaf de Daelhemerweg Valkenburg binnen. Zij treffen er een tamelijk uitgestorven stadje aan, waarvan de inwoners grotendeels hun schuilplaats hebben gevonden in de grotten. Door beschietingen die enige dagen duurden en ook als gevolg van het opblazen van de Geulbruggen door de terugtrekkende Duitse troepen, is het centrum van Valkenburg deerlijk gehavend.

 
Enkele belangrijke data voor Maastricht in oorlogstijd:
 
18 Augustus 1944 (Zwarte vrijdag).
Het zwaarste bombardement in de oorlogsgeschiedenis van Maastricht vond plaatst op vrijdag 18 augustus 1944.

Op 18 augustus 1944 miste een Amerikaanse aanval op de spoorbrug zijn doel en veranderde het 'Kreije Dörrep' en 'Roed Dörrep' in een mum van tijd in een inferno.

11 September 1944 , op het terrein van Huize St. Joseph te Heer, worden elf Belgische krijgsgevangenen door de Duitse militairen gefusilleerd.

14 September 1944, Amerikaanse troepen bevrijden Wyck op de rechteroever van de Maas.
Maastricht wordt bevrijd door het 117e Regiment (kol.James W. Locket) van de 30th U.S. Infanterie divisie (Gen. Hobbs), als onderdeel van het EersteAmerikaanse Leger (Gen. Hodges).

14 September 1944, Maastricht op de linkeroever van de Maas wordt bevrijd.
Maastricht is hierdoor de eerst bevrijde stad in Nederland.

17 September 1944 , onder de noemer Katholieke Arbeidersbeweging [KAB] wordt in Maastricht de voormalige RK Werkliedenbond heropgericht door aalmoezenier Roumen en Jo Ensinck.

10 November 1944 , met een kleine plechtigheid wordt te Margraten het US Military Cemetry geopend.
Ongeveer 20 duizend geallieerde soldaten hebben hier hun laatste rustplaats gevonden.

7 December 1944 , de belangrijkste geallieerde bevelhebbers de generaals Eisenhower, Montgomery, Bradley, Simpson en Tedder komen samen in Maastricht.
Dit filmpje gaat over de bevrijding van Maastricht



                     

0 Reacties >>REAGEER<<:

Een reactie posten